Tolstoy’un ölümünden bir sene sonra basılan son romanı Hacı Murat, hem
savaş ve siyasetin doğası hem de iki farklı kültür ve dünya arasına sıkışıp
kalmak hakkında bir hikâye.
Tolstoy, gerçek olaylardan esinlenerek yazdığı bu romanda, Rus
İmparatorluğu’na karşı kanının son damlasına kadar kahramanca
savaşmış Çeçen isyancı Hacı Murat’ın hikâyesini anlatır. Çeçen lideri
Şeyh Şamil’le anlaşmazlığa düştükten sonra Rusların tarafına geçen
Murat, çok geçmeden her iki tarafın da güvenini kaybettiğini fark eder.
Ruslar tarafından önce sıcak bir karşılama görse de, hemen sonrasında
casus olduğu şüphesiyle hapse atılır. Karısı ve oğlunun Çeçenlerin eline
düştüğünü öğrendiğindeyse, her şeyi göze alarak ailesini kurtarmak üzere
yollara düşer. Ortak bir amaç için savaşan iki adamı karşı karşıya getiren
bu mücadele dolu hikâye, yüzyıllar öncesinden bugüne uzanan siyasi
sorunların doğasına da ışık tutuyor.
“Tolstoy olmasaydı, edebiyat, çobanı olmayan bir sürü, içinden çıkılamaz
bir kördüğüm olurdu.”
ANTON ÇEHOV