İbrahim Şinasi (1826 - 1871)

Tanzimat Fermanı ile Türk toplumunda ciddi bir dönüşüm başlamıştır. Bu dönüşüm yalnızca edebiyatta değil, sosyal hayatın her alanında kendini göstermiştir. Bu dönem Türk aydınlarının fikirleriyle öne çıktığı ve vatan, millet, hürriyet gibi kavramları sosyal yaşantı içerisinde edebiyat aracılığıyla soktuğu bir dönemdir. Bu dönemin aydınlarından biri olan Şinasi, şüphesiz Tanzimat dönemi edebiyatının öncüsüdür.

Tam adı İbrahim Şinasi’dir. 1826-1871 yılları arasında yaşayan Şinasi, Türk edebiyatında çok önemli bir yere sahiptir. Fikirleriyle Tanzimat döneminin ayaklı manifestosu olan Şinasi, Türk edebiyatında pek çok ilke imza atmıştır. Batıyı takip eden ve Batılı edebi türleri Türk edebiyatına kazandıran Şinasi bu dönemde Agâh Efendi ile birlikte ilk Türkçe özel gazete olan Tercüman-ı Ahval’i çıkarmıştır. Bunun ardından matbaa kuran Şinasi, Tasvir-i Efkâr gazetesini de çıkararak tefrika romanı Türk gazeteciliğine kazandırmıştır. Yapmış olduğu yayınlar toplumun kültür hayatını olumlu yönde etkilemiştir.

Toplum için sanat görüşünü benimseyen Şinasi, eserlerini topluma yol göstermek ve kendi fikirlerini topluma sunmak amacıyla kaleme almıştır. Toplumun aksak yönlerini ele aldığı ve trajik bir bakış açısıyla yaklaşarak ders verme amacı güttüğü eseri Şair Evlenmesi, Tercüman-ı Ahval gazetesinde imzasız olarak yayımlanmıştır. Yayımlandığı dönem pek ciddiye alınmayan eser, Türk edebiyatının Batılı tarzdaki ilk tiyatro eseridir.

Toplumun fikir ve kültür zenginliğini artırma yolunda adımlar atan Şinasi yabancı dilden çeviriler yaparak bu eserleri Türkçeye kazandırmıştır. Alışılmış biçimde şiir yazmış ama yeniliği içerikte yapmıştır. Önceden bireysel konuların ağırlıkla işlendiği eski biçim şiir türünde yenilikçi olmuş ve o güne kadar şiire girmeyen konu ve kavramları şiire sokmuştur.

Türk edebiyatının yeni bir kimlik aradığı dönemde ortaya çıkan Şinasi başlayan bu yeni hareketin lideri gibi hareket etmiştir. Avrupa’ya kaçtığı dönemde gazetesini bıraktığı Namık Kemal’i de büyük ölçüde etkilemiştir. Ömrü kısadır ve eserleri de azdır ama geride bıraktığı etkiyle unutulmaz olmayı başarmış bir imzadır.

Bülten'e Üye Ol

Fihrist Kitap Çalışmalarından Haberdar Ol