Barış Manço İsmi Neden Ümittir?

Yetmişli yılların başında, kariyerinin hararetli zamanında bir şeyi görmüştü Barış usta. Umutsuzluğa ruhunda yeri olmayan bu adam, hedefini Avrupa ve sonra dünyanın dört bir yanı olarak belirlemişti. İngilizcesi iyi, Fransızcası ise Galatasaray Lisesi ve sonrasında Belçika’da gördüğü yüksek öğrenim sebebiyle oldukça kuvvetliydi. Neden küçük düşünsündü… Birkaç yıl boyunca Avrupa sınırlarını zorladı, orada burada İngilizce ve Fransızca şarkılar söyledi. Gelen yorumlar iyi kötü, orta karar, bilemedin, tatmin ediciydi. Ama biri öyle bir şey dedi ki, dizinin bağını çözen ve köküne dönük işlere götüren yolun başlangıcına itti Barış Manço’yu. Fransızcasını yavan, söyleyişini dilin akışına uygun bulmamıştı bu müzisyen. Plaklarının çalınmasını bu yüzden yasaklamıştı.

Buna rağmen yılmayıp devam etti önündeki birkaç yıl boyunca, Avrupa’nın değişik yerlerinde konserler verdi ve yine de beğenildi. Ama yıllar geçtikçe kendi içine, öz kimliğine döndü ve git gellerini, ümitsizliğini kendi toprağından bulduğu bir damarla çözmüştü. İnsan ümitsizliğe kapılır, geri düşer, yanılır, kimi zaman aşağılanır, beli kırılacak olur da bu döngüyü kırmak için bir adım atsa yetecektir. İşte bu adımı Barış Manço kendince ifadelerde bulacaktır. Bu umut dolu adam, bir kere büyük düşmüştü ama onu aştıktan sonra ümit dağıtmaya kaldığı yerden devam etmişti. Düşünün, şimdilerin 2023 hedefini ilk kez Barış Manço görmüştü. Kendince ifadelerle bir ütopik Türkiye hayalini dile getirmişti o progresif rock albümünde. (Progressive Rock tarihi için şuraya göz atabilirsiniz, şuraya.)

İçinde bükülen bir melankoli, daimi bir ölüme alaka ve depresif yatkınlıklar bulunmasına rağmen Barış abi bunları yenmeyi bildi. Ölümün kıyısında gezinen şarkı sözlerinde iç bükülmeleri kendini gösterirdi. Ama o çocuklarına adam olmayı aşılamak için 10 puanı gönül rahatlığıyla verdi. İstekliydi bir adım sonrasına, ölüm çekse bile onu, ölüm sonrasına… Barış Manço ismi bu yüzden ümitti.

Geçmişte istediği alakayı bulamadığı Avrupa arenası şimdilerde onun plaklarını dinleme umuduyla antikacılara yüklü meblağlar yatırıyor. Plakları yeniden basılıyor ve yeni müzisyenler bu plaklar içindeki özgün damarı keşfetme uğraşına giriyor. Jungle By Night isimli Hollandalı grubun Barış Manço’yu keşfi gibi, eskiye dönen karşısında onu görüyor. İsteyince bir şekilde oluyor. Gezgindi kendisi, ruhu şevkle arayış içindeydi. Neredeyse gezmediği ülke kalmamıştı, keşke müziğim de gezse ümidiyle dört bir yanda söyledi. Ama istediği etkiyi ölümü sonrasında elde etti. Günümüzde Barış Usta arayış içinde olan müzisyenlerin ruhunu yoğuran biri. Sebebi ise basit, doğru bildiği ve doğurabildiği alanı seçti. Göğsünü gere gere şarkısını dillendirdi.

Onu dinlemiyor da olsanız, elin bir yabancısında onun, Erkin Koray’ın, Kaygısızlar’ın, Moğollar’ın ve o dönemin özgün tadının esintilerini duyacaksınız. Müzik eninde sonunda bir amaca hizmet ediyor, kökü farklı olsa da aynı göğe yükseliyor.