Percy Bysshe Shelley (4 Ağustos 1792 – 8 Haziran 1822) İngiliz Romantik döneminin belki de en çarpıcı şairlerinden biriydi. Yalnızca otuz sene süren yaşamı boyunca farklı yazım biçimleri ve çeşitli düşünceleri inceleyip harmanlayarak ürettiği edebi eserler ölümünden sonra ardından gelen düşünürleri ve sanatçıları derinden etkilemiştir. En ünlü felsefi denemelerinden biri olan Ateizm’in Gerekliliği metni, Oxford’dan atılmasına sebep olmuştur. Dünyayı, doğayı, insanı ve sanatı radikal ve idealist bir bakış açısıyla çözümlemiş, sosyalizm, vejeteryanlık ve ateizm gibi düşüncelerin savunusunu yapmıştır. Aynı zamanda kendisine ilham olan ilk nesil romantik şairleri de apolitik, hatta zaman zaman mevcut düzen yanlısı tavırları bağlamında hem denemelerinde hem de şiirlerinde çeşitli metaforlar ve biçim oyunlarıyla eleştirmiştir. Kendini içinde yaşadığı düzene karşı konumlandırarak hayatının sonuna kadar inançlarına göre doğru ve iyi bir toplum uğruna düşünsel savaşını vermeye devam etmiştir.

Shelley’nin kalemi nasıl tutkulu bir insan olduğunun kanıtıdır. Duyuları cezbeden dilbazlığı ve şaşırtıcı derecede üretken olan hayal gücü dalga dalga katlanarak okuyucuyu her bir taraftan kuşatıp ele geçirir. Gemi kazasında hayatını kaybeden Shelley’i çok seven Oscar Wilde, onun anısına yazdığı şiirde (bkz. The Grave of Shelley) Shelley’e yakışan mezarın yerinin dalgaların çarpıp durduğu bir kayalıkta olması gerektiğini ifade etmiştir. Doğanın bağrında, kıpır kıpır, her daim hareket halinde olmalıdır Shelley’nin anısı.

Sanılanın aksine 19. yüzyıl Romantizm akımı tek bir insan, grup ya da bölgeyi merkezine alan bir oluşum değildir. Bilim, akılcılık ve sistemi yücelten Aydınlanma düşüncesinin insan, doğa ve sanatı küçülten etkisine yönelik samimi bir karşı duruşun çeşitli dışavurumlarını içeren bir akımdır. Romantik Dönem müzisyenleri, şairleri, yazarları ve düşünürleri başta doğa ve insan olmak üzere, öznellik, ebediyet, hayal gücü, sanat ve şiir kavramlarını, zaman zaman neoklasik güzellik anlayışından beslenerek tekrar tanımlamaya yönelmişlerdir. Romantik dönemden sonra, hatta onu adeta yıkarak gün yüzüne gelen Joyce, Woolf ve Proust gibi modernist yazarların eserlerinde gördüğümüz sanatta öznel içtenliğin gerekliliği fikri ve metin yapısında bulunan zamansal dairesellik savunusu romantik dönemin estetik anlayışının bir devamıdır.

XXVIII: Klasik / Şiir

Lord Byron ve çevresindeki romantik edebiyat dünyasının, genç yaşta ölmesine rağmen, en üretken sanatçısı: Percy Bysshe Shelley. Tutkulu romantik ruhu 29 yıl yaşadı fakat birbirinden değerli onlarca başyapıt üretti. Şiirlerindeki felsefi derinliği ile ön plana çıkan ve yine de romantik doğacılığından taviz vermeyen Shelley, toplumun radikal, ilerici ve hareketli bir figürüydü. Dönem için oldukça aşırı bulunan “Ateizmin Gerekliliği” eseriyle Oxford Üniversitesi’nden kovulması sonrasında, seslendiği kitle daima büyüdü ve çağları aşacak eserleriyle birlikte, Romantik dönemin en bilinen figürlerinden biri haline geldi.

Shelley’nin bu uzun felsefi ve tutkulu şiiri “Dünyanın Daimon’u” (Daemon of the World), o çağları aşacak eserlerinden biri olarak kabul edilebilir. Doğacı bir felsefeyi şekillendirdiği, devrimden ziyade evrimi savunduğu ve insani bir erdemin yükselişini tasvir ettiği bu çalışma, Queen Mab (1813) adlı kısa şiirinin derin ve sağlam bir yapıya kavuşturulmuş uzun hali olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyanın Daemon’u, okudukça anlaşılacaktır ki, bir soyut ve sembolik hayaller aleminde insanlığın epik destanıdır.

Özgün metni ile birlikte sunduğumuz bu çalışmayı Su Özbek’in şiirsel bir duyarlılıkla çevirdiğini söyler, Fihrist olarak “Daemon of the World”ü Türkçeye kazandırmaktan duyduğumuz sevinci belirtmek isteriz.

Çevirmen : Su Özbek
Türü : Romantik Edebiyat / Şiir (Çeviri)
Kitap Editörü : Ömer Alkan
Baskı Tarihi : Haziran 2021
Baskı Sayısı : 1. Baskı
ISBN : 978-625-75990-7-8
Sayfa : 92 Sayfa
Ebat : 13 X19,5 cm

e-kitap alımı için:

₺39,50 | özel fiyat |  62,65

Bülten'e Üye Ol

Fihrist Kitap Çalışmalarından Haberdar Ol